Warszawa, 15 maja 2023 roku
Fundacja Ves Vandas Foundation z siedzibą w Warszawie
KRS 0000961726, REGON 521679630, NIP 7011082502
ul. HOŻA 86 w miejscowości WARSZAWA
współpracująca z prawnikiem Patrycją Król – Tronina
prowadzącą Kancelarię Prawno – Mediacyjną w Łodzi,
91-463 Łódź, ul. Łagiewnicka 54/56, budynek A, lok. nr 4.26
NIP: 7743153561
LIST OTWARTY DO
Pan/Pani Prezes Sądu Okręgowego
(w Białymstoku, Bydgoszczy, Toruniu, Poznaniu, Gdańsku)
(oraz Ministerstwa Sprawiedliwości, w tym Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro
Prezydenta Rzeczpospolitej Polski
Rzecznika Praw Obywatelskich
Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia
Fundacji Court Watch Polska)
Fundacja Ves Vandas Foundation z siedzibą w Warszawie powołana została do szeroko pojętej pomocy osobom niepełnosprawnym, ze szczególnym uwzględnieniem chorych na epilepsję oraz osób starszych. Udzielamy pomocy społecznej i pomocy prawnej oraz otaczamy opieką potrzebujących i osoby sprawujące nad nimi pieczę. Misja fundacji to: „Pomagając innym – pomagasz sobie” oraz „Godność – najwyższa wartość człowieka”.
Podejmujemy szeroko pojęte inicjatywy prospołeczne, w tym również inicjujemy analizę przepisów prawnych i sprawdzamy ich funkcjonowanie w praktyce. Chcemy zadbać o podniesienie komfortu życia osób niepełnosprawnych oraz osób starszych. Pragniemy doprowadzić do większej dbałości o bezpieczeństwo prawne obywateli. Państwo oraz instytucje państwowe powinny wykazywać się szczególną dbałością o zagwarantowanie obywatelom dostępu do pomocy prawnej, sprawiedliwego procesu oraz umożliwić każdemu (bez względu na status społeczny) dostęp do ochrony praw i korzystania z przywilejów. W szczególności powinny to czynić Sądy Rodzinne, ponieważ to do ich referatu trafiają sprawy osób z problemami socjalnymi, bytowymi oraz rodzinnymi.
Przepisy prawne powinny być stosowane i interpretowane jednakowo dla każdego obywatela, będącego podmiotem w sporze. Osoby niepełnosprawne i starsze powinny być objęte większą opieką państwa (oraz instytucji działających w imieniu państwa) oraz traktowane w sposób szczególny. Obywatel w procesie powinien być również szanowany, a sądy i instytucje powinny działać z dbałością o jego godność, bowiem jest to wartość najwyższa i nienaruszalna, przypisana każdemu człowiekowi. W związku z powyższym, występujemy z pytaniami do poszczególnych instytucji. Zebrany przez Fundację materiał wykorzystany zostanie do inicjowania prac legislacyjnych, a także nakłonienia instytucji prawodawczych do zmiany przepisów oraz praktyki ich stosowania.
Niestety z wielu obserwacji wynika, iż te same przepisy są inaczej stosowane w sądach zarówno różnych instancji, jak i w tych samych instancjach, ale znajdujących się na innych obszarach terytorialnych. Uniemożliwia to przeprowadzenie sprawiedliwego i rzetelnego procesu i nie daje obywatelowi poczucia bezpieczeństwa. Prawo powinno być w stosunku do każdego obywatela stosowane w taki sam sposób, a już na pewno interpretacja przepisów nie powinna zależeć od składu sędziowskiego, czy położenia sądu. Zdarza się, iż problemy osób niepełnosprawnych, bezdomnych i znajdujących się w ciężkiej sytuacji życiowej są przez sądy bagatelizowane, a państwo nie zapewnia im odpowiedniej ochrony. Sam fakt braku zwolnienia od kosztów sądowych, braku dostępu do pełnomocnika procesowego z urzędu lub wyznaczenie pełnomocnika, który nie kontaktuje się z klientem, lecz sam w jego imieniu podejmuje często niekorzystne decyzje, świadczy o wadliwości stworzonych procedur. W związku z powyższym, wnosimy o odpowiedź na znajdujące się niżej pytania, wzięcie pod uwagę sugestii oraz wyjaśnienie kwestii niejasnych. Korespondencję prosimy kierować drogą mailową lub na adres: Kancelaria Prawno – Mediacyjna, 91-463 Łódź, ul. Łagiewnicka 54/56, budynek A, lok. nr 4.26.
My, Fundacja Ves Vandas Foundation z siedzibą w Warszawie w imieniu własnym oraz w imieniu obywateli – sprawujących władzę zwierzchnią w Rzeczpospolitej Polskiej – na podstawie art. 61 Konstytucji, korzystając z prawa dostępu do informacji publicznej, wnosimy o odpowiedź na przedstawione niżej pytania oraz ustosunkowanie się do zasygnalizowanych problemów. Prosimy o potraktowanie tego listu, jako wezwania i apelu, do udzielenia ogólnodostępnej informacji, wyjaśniającej funkcjonowanie, stosowanie i interpretację przepisów w praktyce. Celem tego listu jest zwrócenie uwagi na przedstawiony problem oraz skłonienie organów i instytucji państwowych do zajęcia stanowiska w sprawie. Przedstawione niżej pytania dotyczą bowiem, nie tylko osób chorych na epilepsję oraz osób starszych, ale pośrednio lub bezpośrednio – ogółu obywateli. List ten jest formą sprzeciwu, co do działalności sądów oraz sędziów, a także rad adwokackich oraz izb radców prawnych, a w tym ma spowodować zwrócenie szczególnej uwagi na codzienną praktykę organów sprawiedliwości, sposób stosowania przez nich przepisów i szanowania obywatela w procesie.
1) W jaki sposób SO współpracuje z jednostkami pomocowymi: Ośrodki Pomocy Społecznej/Rodzinie, schroniskami dla bezdomnych, zakładami leczniczymi, domami opieki w zakresie rozwiązywania problemów osób starszych/niepełnosprawnych? Czy w ogóle taka współpraca funkcjonuje w praktyce? Czy współpraca taka nie powinna być priorytetem?
2) Czy sędziowie maja szkolenia z zakresu psychologii/specyfiki problemów związanych z problemami ludzi starszych, niepełnosprawnych ? Czy i jakie problemy stają przed Sądem w zakresie ageizmu ?
3) W jaki sposób może / powinien działać sędzia orzekający w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia strony procesu, która jest osobą niepełnosprawną, bezdomną? Chodzi o sytuację, gdy sędzia zostaje powiadomiony o np. braku środków finansowych na zakup niezbędnych leków, brak pomocy medycznej, itd.)
4) Dlaczego w praktyce wydanie postanowień o zabezpieczeniu alimentów w przypadku osób starszych ma inny przebieg, niż w przypadku dzieci? Dlaczego sądy nie chcą wydawać takich postanowień w odniesieniu do osób niezaradnych życiowo/niesamodzielnych?
5) Z czego wynika brak jednolitości w stosowaniu przepisów przez sądy rodzinne?
6) Czy prezesi sądów reagują na sygnały, że sędziowie orzekają w sposób subiektywny i dokonują własnej wykładni przepisów?
7) Czy sędziowie sądów okręgowych zobowiązani są do interpretowania przepisów i ich stosowania w praktyce w sposób jednolity, tzn. związani są ich wykładnią i powinni stosować w taki sam sposób, jak koledzy „po fachu”? Czy każdy z sędziów ma prawo do oceny identycznej sprawy w sposób odmienny, niż inny sąd?
8) Czy sądy w ramach sprawiedliwego procesu i prawa obywatela do pomocy, powinny zwalniać uczestników postępowania od kosztów sądowych na zasadnie obiektywnej oceny sytuacji? Czy istnieją jakieś odgórne wytyczne w tym zakresie? Dlaczego stosuje się „częściowe zwolnienie „ponad kwotę 30 złotych”, gdzie nawet ta kwota jest nie do pokrycia przez osobę będącą w trudnej sytuacji ?
9) Na jakich zasadach sędziowie sądów okręgowych interpretują sytuację materialną stron procesu, możliwość poniesienia przez stronę kosztów procesu ( określając „granicę odpłatności” na kwotę ponda 30 złotych ) i przyznają pełnomocnika procesowego z urzędu?
10) W jakim zakresie sędzia orzekający ma prawo do swobodnej oceny stanu faktycznego? Kiedy ta swobodna ocena zaczyna być subiektywną opinią na jakiś temat?
11) Czy wg Pani Prezes subiektywne oceny dokonywane przez sędziów gwarantują sprawiedliwy proces oraz pomagają w tworzeniu doktryny prawniczej?
12) Czy w zasięgu działania Sądu Okręgowego którym Pani Prezes kieruje są / były sprawy przeciwko sędziom o naruszenie art.45 Konstytucji ? Jakie zapadły wyroki ?
Z informacji uzyskanych przez Fundację wynika, że tożsame sprawy kierowane do sądów okręgowych w poszczególnych miastach są całkowicie odmiennie traktowane. Pozwy
złożone na zasadzie: „kopiuj – wklej”, zawierające ten sam stan faktyczny, dotyczące „niezgodnego z prawem procedowania” są w odmienny sposób prowadzone, w zależności od sądu do którego trafią. To samo tyczy się zwalniania od kosztów sądowych oraz przyznawania prawa do pełnomocnika procesowego na koszt państwa. Dlaczego te same przepisy są różnie interpretowane przez sądy tej samej instancji?
Patrycja Król – Tronina
